Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlak Yasası: IMMANUEL KANT – I. Bölüm – Bi Konuşalım Mı Sanat, Edebiyat ve Hede Hödö Platformu
  • Künye
  • Yazarlar
  • İletişim
Cumartesi, Ocak 16, 2021
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
E-Dergi (6. Sayı Çıktı!)
Bi Konuşalım Mı?
-2 °c
Ankara
-2 ° Sat
-5 ° Sun
-7 ° Mon
-8 ° Tue
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Tümü
    • Ekonomi
    • Eleştirel
    • Haberler
    • Siyaset
    Pepsi, Bir Dönem Dünyanın En Büyük Altıncı Donanmasına Sahipti

    Pepsi, Bir Dönem Dünyanın En Büyük Altıncı Donanmasına Sahipti

    Korona Virüs Önlemleri Neticesinde Merkez Bankası Kararları

    Korona Virüs Önlemleri Neticesinde Merkez Bankası Kararları

    Karanlığın Sitemi

    Karanlığın Sitemi

    Münzevi Dergi ve Edebi Riyakârlık

    Münzevi Dergi ve Edebi Riyakârlık

    Başkasının Dermanı, Derdimiz Olmasın!

    Başkasının Dermanı, Derdimiz Olmasın!

    Katil

    Katil

    Yarım Yüzyıllık Beyaz Kan

    Yarım Yüzyıllık Beyaz Kan

    2 Milyon Çocuk İşçi

    2 Milyon Çocuk İşçi

    Yanlışlıkla Olmuştur: SÖYLENTİ DERGİ

    Yanlışlıkla Olmuştur: SÖYLENTİ DERGİ

  • Sanat
    • Tümü
    • Edebiyat
    • Görsel Sanatlar
    • Karma Sanatlar
    • Modern Sanat
    • Müzik
    • Sanat Akımları
    • Sanatçılar
    aynada otopsi – vııı

    aynada otopsi – vııı

    gül parmaklı şafaktan kopup gelen pagan

    gül parmaklı şafaktan kopup gelen pagan

    Efe Elmastaş’tan Samizdat Tarihi Üzerine Fankit

    Efe Elmastaş’tan Samizdat Tarihi Üzerine Fankit

    öpmeden ölünecek şeyler de var

    öpmeden ölünecek şeyler de var

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    geceler bana zulmü öğretiyor

    geceler bana zulmü öğretiyor

    Kavanozlara Bırakılmış Hesaplar

    Kavanozlara Bırakılmış Hesaplar

    eighteen to nine

    eighteen to nine

    Kaçış Bileti

    Kaçış Bileti

  • Medya
    • Tümü
    • Biyografi
    • Makale
    • Röportaj

    Mehmet Ulusoy (Carlos) ile Tiyatro, Kültür, Sanat Üzerine

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (4): Yönetmen Ferman NARİN

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (4): Yönetmen Ferman NARİN

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (3): İmgenin Günlüğü Sanatçı Defterleri

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (3): İmgenin Günlüğü Sanatçı Defterleri

    Hakan Badik’ten: Mezarcı

    Hakan Badik’ten: Mezarcı

    2001’inde Dünyanın ve 15’inde Ağustos’un: Kimse Bilemez

    2001’inde Dünyanın ve 15’inde Ağustos’un: Kimse Bilemez

    Bi Liste: Gündemden Uzaklaşmak İçin

    Bi Liste: Gündemden Uzaklaşmak İçin

    Bi Seslendirme: Metin Altıok – Evde Yoklar

    Bi Seslendirme: Metin Altıok – Evde Yoklar

    Bi Seslendirme: Ahmet Erhan – At Avrat Silah

    Bi Seslendirme: Ahmet Erhan – At Avrat Silah

    Bi Seslendirme: Nazım Hikmet – Seninle Artık Düşman Bile Değiliz

    Bi Seslendirme: Nazım Hikmet – Seninle Artık Düşman Bile Değiliz

  • Dijital
    • Tümü
    • E-Spor
    • Oyun
    • Teknoloji
    • Twitch
    Steel Tactics ve SekaEspor’dan Şike İddialarından Sonra Özür Açıklaması

    Steel Tactics ve SekaEspor’dan Şike İddialarından Sonra Özür Açıklaması

    SekaEspor turnuvasında skandal! Steel Tactics’ten oyunculara şike teklifi!

    SekaEspor turnuvasında skandal! Steel Tactics’ten oyunculara şike teklifi!

    Bunu Duydunuz Mu? : Underground Esports League (Türkiye)

    Bunu Duydunuz Mu? : Underground Esports League (Türkiye)

    Riot Games’in Yeni FPS Oyunu: Valorant!

    Riot Games’in Yeni FPS Oyunu: Valorant!

    Ferhat Can Atma ‘Madly’ ile E-Spor Üzerine

    Ferhat Can Atma ‘Madly’ ile E-Spor Üzerine

    Dumbledoge, Zeitnot Hakkında Açıklama Yaptı!

    B100 Games ile Türkiye’deki Oyun Sektörüne Dair Konuştuk

    Profesyonel e-Spor oyuncusu Cihan ”Mean” Battal ile ‘e-Spor’ Üzerine

    Profesyonel e-Spor oyuncusu Cihan ”Mean” Battal ile ‘e-Spor’ Üzerine

    Cyberpunk 2077, Eylül Ayına Ertelendi

    Cyberpunk 2077, Eylül Ayına Ertelendi

  • Eğlence
    • Tümü
    • Dizi
    • Film
    • Mizah
    • Müzik
    Bi Sinema: Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri

    Bi Sinema: Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    Bi Liste: Filmiyle Bütünleşmiş 20 Yabancı Şarkı

    Bi Liste: Filmiyle Bütünleşmiş 20 Yabancı Şarkı

    Tanıdık Bir Ütopya: Truman Show

    Tanıdık Bir Ütopya: Truman Show

    Bi Sinema: Arrival (Geliş)

    Bi Sinema: Arrival (Geliş)

    bi liste: içinizdeki çığlığı duymanızı mümkün kılacak x şarkılar

    bi liste: içinizdeki çığlığı duymanızı mümkün kılacak x şarkılar

    Bi Liste: Enstrümental Müzik 50 Hit

    Bi Liste: Enstrümental Müzik 50 Hit

    Bi Sinema: Kız Kardeşler

    Bi Sinema: Kız Kardeşler

    Bi Liste: Dinlerken İçinde Kaybolacağımız Şarkılar

    Bi Liste: Dinlerken İçinde Kaybolacağımız Şarkılar

  • Spor
    • Tümü
    • Takım Sporları
    Melankolik Futbol

    Melankolik Futbol

    Toz Pembe Hayatta Ofsayta Yakalanmak

    Toz Pembe Hayatta Ofsayta Yakalanmak

    Bir Emeklinin Kırmızı Kara Dünyası

    Bir Emeklinin Kırmızı Kara Dünyası

    Beynimdeki Gegenpress, Kalbimdeki Liverpool

    Beynimdeki Gegenpress, Kalbimdeki Liverpool

  • Yaşam
    • Tümü
    • Astroloji
    • Felsefe
    • Kişisel
    • Moda
    • Sağlık
    • Yemek
    Kaçış Bileti

    Kaçış Bileti

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlak Yasası: Immanuel Kant – III. Bölüm

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlak Yasası: Immanuel Kant – III. Bölüm

    Issız Ada: Dünya

    Issız Ada: Dünya

    çaresizliğin, determinizmin, hacı cevher’in felsefe idmanına dair

    çaresizliğin, determinizmin, hacı cevher’in felsefe idmanına dair

    Bi Alıntı: Estela V. Welldon – Anne: Melek mi Yosma mı?

    Bi Alıntı: Estela V. Welldon – Anne: Melek mi Yosma mı?

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlâk Yasası: IMMANUEL KANT – II. Bölüm

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlâk Yasası: IMMANUEL KANT – II. Bölüm

    Defterimden Alıntılar – Bölüm İki: Cioran ve Parçalanma

    Defterimden Alıntılar – Bölüm İki: Cioran ve Parçalanma

    AGORA PHOBUS*

    AGORA PHOBUS*

    Bi Challenge: Determinizmde İnsan Yazgısı Değiştirilebilir Mi?

    Bi Challenge: Determinizmde İnsan Yazgısı Değiştirilebilir Mi?

  • Sepet
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Tümü
    • Ekonomi
    • Eleştirel
    • Haberler
    • Siyaset
    Pepsi, Bir Dönem Dünyanın En Büyük Altıncı Donanmasına Sahipti

    Pepsi, Bir Dönem Dünyanın En Büyük Altıncı Donanmasına Sahipti

    Korona Virüs Önlemleri Neticesinde Merkez Bankası Kararları

    Korona Virüs Önlemleri Neticesinde Merkez Bankası Kararları

    Karanlığın Sitemi

    Karanlığın Sitemi

    Münzevi Dergi ve Edebi Riyakârlık

    Münzevi Dergi ve Edebi Riyakârlık

    Başkasının Dermanı, Derdimiz Olmasın!

    Başkasının Dermanı, Derdimiz Olmasın!

    Katil

    Katil

    Yarım Yüzyıllık Beyaz Kan

    Yarım Yüzyıllık Beyaz Kan

    2 Milyon Çocuk İşçi

    2 Milyon Çocuk İşçi

    Yanlışlıkla Olmuştur: SÖYLENTİ DERGİ

    Yanlışlıkla Olmuştur: SÖYLENTİ DERGİ

  • Sanat
    • Tümü
    • Edebiyat
    • Görsel Sanatlar
    • Karma Sanatlar
    • Modern Sanat
    • Müzik
    • Sanat Akımları
    • Sanatçılar
    aynada otopsi – vııı

    aynada otopsi – vııı

    gül parmaklı şafaktan kopup gelen pagan

    gül parmaklı şafaktan kopup gelen pagan

    Efe Elmastaş’tan Samizdat Tarihi Üzerine Fankit

    Efe Elmastaş’tan Samizdat Tarihi Üzerine Fankit

    öpmeden ölünecek şeyler de var

    öpmeden ölünecek şeyler de var

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    geceler bana zulmü öğretiyor

    geceler bana zulmü öğretiyor

    Kavanozlara Bırakılmış Hesaplar

    Kavanozlara Bırakılmış Hesaplar

    eighteen to nine

    eighteen to nine

    Kaçış Bileti

    Kaçış Bileti

  • Medya
    • Tümü
    • Biyografi
    • Makale
    • Röportaj

    Mehmet Ulusoy (Carlos) ile Tiyatro, Kültür, Sanat Üzerine

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (4): Yönetmen Ferman NARİN

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (4): Yönetmen Ferman NARİN

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (3): İmgenin Günlüğü Sanatçı Defterleri

    Sizi Bir Yerden Tanımıyorlar (3): İmgenin Günlüğü Sanatçı Defterleri

    Hakan Badik’ten: Mezarcı

    Hakan Badik’ten: Mezarcı

    2001’inde Dünyanın ve 15’inde Ağustos’un: Kimse Bilemez

    2001’inde Dünyanın ve 15’inde Ağustos’un: Kimse Bilemez

    Bi Liste: Gündemden Uzaklaşmak İçin

    Bi Liste: Gündemden Uzaklaşmak İçin

    Bi Seslendirme: Metin Altıok – Evde Yoklar

    Bi Seslendirme: Metin Altıok – Evde Yoklar

    Bi Seslendirme: Ahmet Erhan – At Avrat Silah

    Bi Seslendirme: Ahmet Erhan – At Avrat Silah

    Bi Seslendirme: Nazım Hikmet – Seninle Artık Düşman Bile Değiliz

    Bi Seslendirme: Nazım Hikmet – Seninle Artık Düşman Bile Değiliz

  • Dijital
    • Tümü
    • E-Spor
    • Oyun
    • Teknoloji
    • Twitch
    Steel Tactics ve SekaEspor’dan Şike İddialarından Sonra Özür Açıklaması

    Steel Tactics ve SekaEspor’dan Şike İddialarından Sonra Özür Açıklaması

    SekaEspor turnuvasında skandal! Steel Tactics’ten oyunculara şike teklifi!

    SekaEspor turnuvasında skandal! Steel Tactics’ten oyunculara şike teklifi!

    Bunu Duydunuz Mu? : Underground Esports League (Türkiye)

    Bunu Duydunuz Mu? : Underground Esports League (Türkiye)

    Riot Games’in Yeni FPS Oyunu: Valorant!

    Riot Games’in Yeni FPS Oyunu: Valorant!

    Ferhat Can Atma ‘Madly’ ile E-Spor Üzerine

    Ferhat Can Atma ‘Madly’ ile E-Spor Üzerine

    Dumbledoge, Zeitnot Hakkında Açıklama Yaptı!

    B100 Games ile Türkiye’deki Oyun Sektörüne Dair Konuştuk

    Profesyonel e-Spor oyuncusu Cihan ”Mean” Battal ile ‘e-Spor’ Üzerine

    Profesyonel e-Spor oyuncusu Cihan ”Mean” Battal ile ‘e-Spor’ Üzerine

    Cyberpunk 2077, Eylül Ayına Ertelendi

    Cyberpunk 2077, Eylül Ayına Ertelendi

  • Eğlence
    • Tümü
    • Dizi
    • Film
    • Mizah
    • Müzik
    Bi Sinema: Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri

    Bi Sinema: Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    Bi Sinema: Rosemary’s Baby

    Bi Liste: Filmiyle Bütünleşmiş 20 Yabancı Şarkı

    Bi Liste: Filmiyle Bütünleşmiş 20 Yabancı Şarkı

    Tanıdık Bir Ütopya: Truman Show

    Tanıdık Bir Ütopya: Truman Show

    Bi Sinema: Arrival (Geliş)

    Bi Sinema: Arrival (Geliş)

    bi liste: içinizdeki çığlığı duymanızı mümkün kılacak x şarkılar

    bi liste: içinizdeki çığlığı duymanızı mümkün kılacak x şarkılar

    Bi Liste: Enstrümental Müzik 50 Hit

    Bi Liste: Enstrümental Müzik 50 Hit

    Bi Sinema: Kız Kardeşler

    Bi Sinema: Kız Kardeşler

    Bi Liste: Dinlerken İçinde Kaybolacağımız Şarkılar

    Bi Liste: Dinlerken İçinde Kaybolacağımız Şarkılar

  • Spor
    • Tümü
    • Takım Sporları
    Melankolik Futbol

    Melankolik Futbol

    Toz Pembe Hayatta Ofsayta Yakalanmak

    Toz Pembe Hayatta Ofsayta Yakalanmak

    Bir Emeklinin Kırmızı Kara Dünyası

    Bir Emeklinin Kırmızı Kara Dünyası

    Beynimdeki Gegenpress, Kalbimdeki Liverpool

    Beynimdeki Gegenpress, Kalbimdeki Liverpool

  • Yaşam
    • Tümü
    • Astroloji
    • Felsefe
    • Kişisel
    • Moda
    • Sağlık
    • Yemek
    Kaçış Bileti

    Kaçış Bileti

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlak Yasası: Immanuel Kant – III. Bölüm

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlak Yasası: Immanuel Kant – III. Bölüm

    Issız Ada: Dünya

    Issız Ada: Dünya

    çaresizliğin, determinizmin, hacı cevher’in felsefe idmanına dair

    çaresizliğin, determinizmin, hacı cevher’in felsefe idmanına dair

    Bi Alıntı: Estela V. Welldon – Anne: Melek mi Yosma mı?

    Bi Alıntı: Estela V. Welldon – Anne: Melek mi Yosma mı?

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlâk Yasası: IMMANUEL KANT – II. Bölüm

    Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlâk Yasası: IMMANUEL KANT – II. Bölüm

    Defterimden Alıntılar – Bölüm İki: Cioran ve Parçalanma

    Defterimden Alıntılar – Bölüm İki: Cioran ve Parçalanma

    AGORA PHOBUS*

    AGORA PHOBUS*

    Bi Challenge: Determinizmde İnsan Yazgısı Değiştirilebilir Mi?

    Bi Challenge: Determinizmde İnsan Yazgısı Değiştirilebilir Mi?

  • Sepet
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
Bi Konuşalım Mı Sanat, Edebiyat ve Hede Hödö Platformu
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
Home Editörün Seçtikleri

Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlak Yasası: IMMANUEL KANT – I. Bölüm

yazan Hasan Salih Kaymaz
Temmuz 31, 2020
içinde Editörün Seçtikleri, Felsefe, Sanat, Sanat Akımları, Sanatçılar, Yaşam
2 0
0
Üzerimdeki Yıldızlı Gök ve İçimdeki Ahlak Yasası: IMMANUEL KANT – I. Bölüm
0
SHARES
136
VIEWS
Facebook'da PaylaşTwitter'da PaylaşE-Mail ile Paylaş

 

”Kant’tan sonra Kant’a rağmen felsefe yapılamaz.” derler. Bu, filozofun değerini ortaya koymak için söylenen süslü bir retorik olsa da Kant’ın bu övgüye mazhar bir filozof olduğunu belirtmek gerekir. Kaldı ki Königsberli filozof, özellikle epistemoloji alanında ortaya koyduklarından sonra kendisinden sonraki felsefe tarihi için epistemolojiyi bir anlamda kendine zincirlemiştir. Kant’ın ahlak felsefesi, iki yüzyıldır hep bir yerlerde konuşulmaya ve tartışılmaya devam ediyor. Onun evrensel ahlak anlayışına katılıp katılmamanın ötesinde ahlak yasasına tutkuyla bağlı oluşu, ilham uyandırıcıdır. Mezar taşında yazan son kısmıyla birlikte şunu diyecektir:

 

“İki şey, düşününce sık sık ve derin bir biçimde onlarla meşgul olunca, ruhu hep yeni kalan ve gittikçe artan bir hayranlık ve haşyetle dolduruyor: Üzerimdeki yıldızlı gök ve içimdeki ahlak yasası.”

 

Kant, ilk çalışmalarını ünlü Alman filozof ve matematikçi Leibniz’in etkisi altında kalarak yapmış, daha sonrasında ise John Locke ve David Hume’un fikirleri ile karşılaşarak insan bilgisinin sınırlarını belirlemeyi hedeflemiştir. Rasyonalizm ve Empirizm arasındaki çatışmayı kendi felsefi kuramı ile aşmaya çalışıp metafiziği de yeniden canlandırmayı amaçlamıştır.  ”Saf Aklın Eleştirisi ” adlı ünlü eserinin ön sözünde “Bir zamanlar tüm bilimlerin kraliçesi olan metafizik, şimdilerde kapı dışarı ediliyor.” diyerek derdini vurgular. Ne rasyonalist ne de empirist olarak anılmak isteyen Kant, kendisinin ‘transandantal idealist’ olarak tanımlanabileceğini dile getirir.

 

Kant’ın felsefesinin merkezinde dört soru yatar. Bu sorulara verdiği cevapları kısaca açıkladıktan sonra ahlak felsefesine giriş yapalım:

 

1. Neyi bilebiliriz?

Kant için bildiğimiz her şey insani bakış açısıyla sınırlıdır, dünyayı ancak aklımızdan süzüldüğü kadarıyla bilebiliriz. Bilmek, perspektifimize bağımlıdır.

 

2. Ne yapmalıyız?

Kant, ahlaki ikilemlerle karşılaştığımızda yalnızca evrensel bir yasa haline gelmesini olumlayabileceğimiz ilkeler üzerinden hareket etmemiz gerektiğini önermektedir. Hafta sonunu bir parkta bira içerek geçirmek mi yoksa bunun yerine Kant’ın aklın sınırlarına derinlemesine iniş yaptığı kitabını okumak mı? İnsanların yeteneklerini geliştirmek için asla uğraşmadıkları bir dünya düşünün, çünkü daha fazla keyif alabilecekleri şeyler vardır; mesela örnekteki gibi kimileri için bira içmek, böyledir. Böyle bir dünyada müzik, sanat ve felsefenin varlığı mümkün olmazdı. Dolayısıyla Kant’ta kitap okumak, benim için ahlaki bir görevdir.

 

3. Ne umabiliriz?

Kant için umut, ancak kesin olabilecek şeylerin metafiziksel olarak imkansız olması durumunda irrasyoneldir. Eğer mantıklı bir şekilde düşünüyorsak, daireyi kare yapabilme konusunda umutlu olamayız. Ancak rasyonel olarak, ahlaki görevlerimizi insan olarak yerine getirmenin yaşamımızda bize mutluluk vereceğini ümit edebiliriz.

 

4. İnsan nedir?

Kant, insanların metafiziksel olarak olası bir hedefi belirlemek ve sürdürmek için gerekli olan radikal özgürlüğe sahip rasyonel ajanlar olduğunu söyler.

 

 

Eylem ve Akıl

 

Kant, reflektif düşünüşü eleştirel hale getirir. Aklı ve aklın düşünüş biçimini de eleştirir. Kant’ın amacı, zaman ve mekan üzerinde aklın sınırlarını belirlemektir.

 

Kant, ‘’Saf Aklın Eleştirisi’’ nin ön sözünde metafiziğin bir savaş alanı haline geldiğini söyler. Tanrı da bu savaşta hastalanmış, sorunlu bir kavram haline gelmiştir. Kant, Tanrı’yı bir düzenleyici olarak ele alır.

 

Akıl, bilmeye çalışırken teorik, eylemde bulunurken pratik tarafını kullanır. Teorik tarafta Tanrı kavramı sorunludur; çünkü akıl, Tanrı gibi transandant bir varlığı kapsayamasa da bilmeye, sınırları zorlamaya çalışmaktadır. Bilmenin bir sınırı olduğu için Tanrı’yı ispatlamak mümkün değildir.

 

“Sophia“, Descartes ile başlayan modern dönemle birlikte artık bilgi değil inanç ya da aşkınlıkla nitelendirilir.

 

Kant, bilimsel bilginin temeli olan sentetik a priori yargıların gerçekliğin bilgisinde nasıl bir işlevselliğe sahip olduğunu gösterir.

 

Kant için bütün insan eylemlerinin nihai amacı, mutluluk ve erdemin en iyi şekilde harmanlandığı en yüksek iyiye ulaşmaktır. En yüksek iyi, insanın pratik aklının bir idealidir. Kant’a göre en yüksek iyi gibi insanın imkanlarını aşan bir ideale ulaşmak için, bir yardım edenin – yani Tanrı’nın – var olması gerekir. Tanrı’nın var olup olmadığı bilinmemesine rağmen, var olmasına ihtiyaç duyulur. Buna ‘rasyonel inanç’ denebilir. Teorik aklın sınırları içinde ispatlanamayan Tanrı, pratik aklın yapısına uygun olarak postula edilerek var olması zorunlu kılınır.

 

‘’Saf Aklın Eleştirisi’’ nde teorik olarak sorulan asıl soru, ‘’Nasıl bilebilirim?’’ sorusudur. Ancak bu soru, insanın tüm kaygısını karşılamaz. Teorik aklın sınırları dışında transandant bir varlık olan Tanrı’ya pratik akılda ihtiyaç duyulması, onun var olduğunu göstermez.

 

Kant, dünyada ve dünya dışında kayıtsız şartsız iyi sayılabilecek iradeyi hedefler ve mutluluğu da buna paralel olarak ikinci planda tutar.

 

Pratik akıl; amaç koyan, eyleme geçen bir yapıdadır. Teorik akıl, olanı, doğayı araştırırken; pratik akıl kendine hedefler, amaçlar koyarak olması gerekene, doğanın ötesinde olan bir hedefe ulaşmaya çabalar.

 

Pratik aklın özgürlük, ahlak yasası gibi kavramlarında bulunan gayelilik, doğanın buna göre düzenlenmesi gerektiği inancını oluşturur. Gerçeklik ile inanç arasındaki uçurumu kapatacak olan, Tanrı’dır.

 

Pratik Akılda Tanrı

 

Teorik Akıldan Pratik Akla Geçişte Tanrı:

 

Pratik akılda Tanrı’ya bir gerçeklik kazandırılmıştır. Bu geçişte özgürlük, ölümsüzlük ve tanrı idelerinin üstlendikleri roller farklıdır. Tanrı, özgürlük ve ölümsüzlük ideleri, pratik akılda gerçeklik kazanır. Özellikle özgürlük idesi, pratik aklın olması için zorunludur. Bu ide olmadan teorik akıldan pratik akla geçiş mümkün değildir. Özgürlük, ahlak yasasının vazgeçilmez koşuludur.

 

Tanrı teorik akılda en fazla düzenleyici olabilirken, pratik akılda oluşturucu bir unsur olarak akıl sisteminin önemli bir aktörü haline gelir. ‘’Saf Aklın Eleştirisi’’ nde sorunlu bir kavram olan Tanrı, pratik akılda ihtiyaç duyulduğu için inanılan en yüksek nesne haline gelmiştir. Teorik akıl ve pratik akıl birleşir ve bunun sonucunda saf aklın sınırları genişler. Ancak elde edilen genişleme ve gerçeklik, yalnızca pratik anlamdadır. Çünkü teoride sorunlu bir kavram olan Tanrı, ispatlanmamıştır; söz konusu sadece pratik akılda en yüksek iyi olarak Tanrı’nın onaylanmasıdır. Bu onaylamayla teorik bilgi genişlemez, aklın teorik kullanımı genişler. Genişleyen, teorik bilgi değil saf akıldır ve genişleme işlemi teorik değil pratik biçimdedir.

Pratik Aklın Unsurlarının Zayıflattığı Tanrı İnancı:

Kant’ın ahlak sisteminin en önemli unsurları özgürlük, özerklik, ahlak yasası ve insanın amaç olmasıdır. Bu unsurlar, birbirlerine içkindir.

 

Özgürlük (Freiheit)

Kant’a göre aklın teorik işleyişi, tecrübe alanına özgürlük fikrini yerleştiremez. Özgürlük, fenomenal alanda imkansızdır. Özgürlüğün kullanılacağı alan, tecrübenin değil, pratik aklın yasallığında olmalıdır. Pratik açıdan bakıldığında özgürlüğü bilmekten ziyade ahlak yasası altında kullanmak söz konusudur. Bu anlamda özgürlüğün bilinmesi, ahlak yasası aracılığıyla elde edilen bilince işaret eder. Pratik akıl, ahlak yasası aracılığıyla işaret eder. Özgürlük, pratik alanın bir bütün olarak kabulü için varsayılması gereken bir kavramdır. Tanrı’nın bu bütünlük içerisinde önemli bir unsur olarak düşünülmesi dahi özgürlük sayesindedir. Özgürlük fikri, pratik alanın imkan sorununu halletmekle, ölümsüzlük ve Tanrı fikirlerine teorik aklın sağlayamadığı biçimde kullanılma imkanını kazandırmaktadır.

 

Özerklik (Autonomie)

Kant’ta özgürlüğü kavramak için onu yaşamak gerekir ve özgürlüğün yaşanması bizi özerkliğe götürür. Yani kişi, özgürlüğü ahlak yasasınca yaşadıkça özerk olmaktadır. Kant’ta özgürlük, eyleme geçmek için başlangıçtır. Özgürlüğün pratik akla imkan sağlamasıyla başlayan ilk aşaması, rasyonel varlığın özerkliğiyle ilerler. Bu ilerlemede özerklik, özgürlüğün bilinmesiyle değil, kullanılmasıyla ortaya çıkan etkin bir yapıdır.

Kant’a göre özgürlük, ahlak yasasına uygun kararlar veriliyorsa mümkündür. Bu anlamda karar verme özgürlüğü olarak özerklik, insanın akıl sahibi bir varlık olmasının temelidir. Özerklik, aynı zamanda pratik aklın kendi kendini yetkin kılarak ahlaki yasaları belirleme imkanıyla da ilgilidir. Özgürlüğün yaşanması ahlak yasasına işaret eder, aynı zamanda her ikisi de özerkliğe. İnsan, özgür olduğunun farkında olduğundan özerk olması gerektiğinin de farkındadır. İnsan sadece kendince kendisine dayalı olarak eylemde bulunma gücünü gösterebildiğinde kendisini özgür kabul edebilir. Kendisinden başka bir kaynağa ya da otoriteye bağlı olmama, pratik aklın özgürlüğü için gereklidir.

Kant’a göre ödev, ahlak yasasına karşı insanın takınacağı doğru davranış biçimidir. Ahlak yasasına duyulan ödev duygusunun özerklikle bir ilişkisi vardır. Ahlak yasası, insana ait olmakla özgürlük bilincini verdiğinden devamlı bu yasaya uymak da bir şarttır. Yani ahlak yasasına olan sorumluluk, insanın ödevidir ve bu ödev kendi özerkliğinin meşru bir zeminidir. Pratik akılla elde edilen bağımsızlık, kendi kendinden sorumlu olmaktır. Yani özerk kişi, özgürlük ilkelerine göre kendi kendini belirleyen varlıktır.

İnsanın özerkliği, kendi kendine yeter olmayı vurgulamaktadır. Tanrı’nın insan aklında özerkliği kıracak ya da özgürlüğü zedeleyecek bir şekilde bulunmaması gerekir. Tanrı gerçek kılınsa ya da var kabul edilse bile insan iradesinde belirleyici olduğunu söyleyemeyiz.

 

 

Ahlak Yasası

 

Ahlak yasası, pratik aklın en az özgürlük kadar önemli olan bir nesnesidir. Özgürlüğün anlaşılması, nesnel gerçeklik kazanması ancak ahlak yasasıyla mümkündür.

Kant’a göre ahlak yasası nesnel, pratik bir ilkedir. Bu ilke öznel olsaydı, sadece tek bir insan için geçerli basit bir kural olurdu ve bütün insanlar için geçerliliği olmazdı. Bu yüzden ahlak yasası, her insana eyleminin evrensel nitelikte olup olmadığının değerlendirmesini yapmasını ister. Yani ahlakın yasalılığı, evrenselliği ve zorunluluğu içerir. Kant’a göre pratik akıl, olması gerekenle ilgilenir ve insan, olması gerekeni ahlak yasasına göre meydana getirir. Böylece yapılan bir eylem benim için olması gereken değil, kendi değerinden dolayı olması gereken ve herkes tarafından yapılması gereken haline gelir. Dolayısıyla ahlak yasası, akıl sahibi olan herkesi ortak eyleme yönlendirir.

 

Üç Aşamada Kant’ın Ahlak Yasası:

 

1. Öyle eylemde bulun ki, eyleminin maksimi herkes için evrensel ilke olsun. (Özgürlük evrensel bir ilke olarak zorunlu kılındığında, kişi evrensel düşünmeye itilir.)

 

2. İlk madde şunu doğurur: Ben evrensel ilkeye uygun davrandığımda, eylemim sadece kendime göre değil, başkalarına da uygundur. Ben diğer insanları da düşünürüm. Her bir insan, bir diğer insanı amaç haline getirir ve bu bir ortaklık oluşturur. Ahlakın ikinci yasası, bu ortaklıktır.

 

3. İkinci maddedeki ortak eylemlerin bütünlüğü, bizi insanın ahlaki amaçlar dünyası kurmasına götürür. Ahlakın son yasası budur ve özgürlüğün aktif hale gelmesi de bu demektir.

 

Ahlak yasası, Kant’a göre özgürlüğün içini dolduran malzeme değil, özgürlüğe somutluk veren bedendir. Kant, ahlak yasasının ilkelerine uymanın bir ödev olduğunu ve ahlak yasasına saygıdan dolayı da buna uygun eylemde bulunmamızı söyler.

Kant için bir eylemin ahlakiliği, yasadan dolayı yapılmış olmasındadır. Bir eylemin iyiliğinden bahsedebilmek için onun ahlak yasasına uygun olması gerekir, öyle istendiğinden yapmak değil. Tanrı için de emirlerine o istediğinden değil, tanrının emirleri ahlak yasasına uygun olduğu için yerine getirilmelidir. Tanrı ile ahlak yasası arasında bir karşıtlık söz konusu değil. Ancak insan Tanrı’nın emirlerine göre hareket ederse, özerkliği ortadan kalkar. Dolayısıyla ahlaklılıktan söz edemeyiz. Tanrı’nın emirlerinin olması ya da doğruluğu değil, Tanrı’nın emirlerinin belirleyici olması, özerkliğe zarar verir.

Ahlak yasası bağlamında ortaya çıkan özerk insanın temel eğilimi, ödev ve yükümlülükle hareket etmesidir.

 

İnsanın Amaç Olması:

 

İnsanın amaç olması, aklın etkinleştirilmesi ve bu bağlamda insanın yasa koyucu olarak karşımıza çıkarılmasıdır. Kant, insanı doğa yasalarını bilen bir varlık olmasının ötesinde yasa koyucu olarak konumlandırır.

Kant, herkesi ahlak yasasına zorunlu olarak bağladığı gibi, herkesin bu yasaya uyması gerektiğinden hareketle bir ‘amaçlar dünyası’ kurulabileceğini düşünür.

Ahlaklılık, iyi ve kötü gibi değerleri ön plana çıkarmaktan ziyade, iyiyi ve kötüyü belirleyen özerk insanı ön plana çıkarır. Ahlak yasası kutsaldır ve insanın kendi kendine koyabildiği bir üst sınırdır. Artık kutsallık, insanın dışında değildir.

 

Etiketler: Ahlak YasasıFelsefeKantSanat

Bu gönderiye abone olarak, gelecek yeni güncellemelerle ilgili ilk siz haberdar olabilirsiniz!

Abonelikten Çık
Hasan Salih Kaymaz

Hasan Salih Kaymaz

Ağustos 98'de Bolu'da doğdu. İstanbul Üniversitesinde felsefe ve hukuk bölümlerinde eğitimine devam ediyor. Apollon'a doğru yol alan geminin varışsız bir yolcusu olarak dizenin ve nesirin yitirdiği işlevi bulmaya çalışıyor.

İlgili Gönderiler

aynada otopsi – vııı
Deneme

aynada otopsi – vııı

Ocak 3, 2021

  şimdilik bana tanınan sınırlara üzgünüm. özgürlüğün tanımını yapmanın zor olduğu neş’esiz meşgale günlerim. keçilerinden gına gelen meşesiz bir patikadayım....

Bi Sinema: Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri
Editörün Seçtikleri

Bi Sinema: Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri

Aralık 31, 2020

  Adam, kadına “Sus,'' dedi bir gün. Kadın susmadı, konuştu. Dinleyen olmadı. Adam, genç kıza “Sus,” bile demedi bir gün....

Sonraki Gönderi
Şairin İzini Sürdüm

Şairin İzini Sürdüm

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Gizlilik Politikası'nı kabul ediyorum.

Önerilen

Karaltı Denizi- 6.Bölüm

Karaltı Denizi- 6.Bölüm

1 sene önce
Güvenli Değil

Güvenli Değil

8 ay önce
Facebook Twitter Instagram RSS

Kategoriler

  • Astroloji
  • Bi Konuşalım Mı
  • Biyografi
  • Deneme
  • Dijital
  • Dizi
  • E-Spor
  • Edebiyat
  • Editörün Seçtikleri
  • Eğlence
  • Ekonomi
  • Eleştirel
  • Felsefe
  • Film
  • Görsel Sanatlar
  • Gündem
  • Haberler
  • Karma Sanatlar
  • Kişisel
  • Makale
  • Medya
  • Mizah
  • Moda
  • Modern Sanat
  • Müzik
  • Müzik
  • Öykü
  • Oyun
  • Psikoloji
  • Roman
  • Röportaj
  • Sağlık
  • Sanat
  • Sanat Akımları
  • Sanatçılar
  • Şiir
  • Siyaset
  • Spor
  • Takım Sporları
  • Teknoloji
  • Twitch
  • Yaşam
  • Yemek

Hakkımızda

Öyle kafamıza estikçe her konudan yazıyoruz. Fikirlerinize önem vermiyor ve ölü taklidi yapmaya bayılıyoruz. Ayrıca ayrı yazmadığımız her de, da için de bir fidan dikiyoruz. Daha napalım ?

Bi Konuşalım Mı Ekibi

Copyright © 2019 Bi Konuşalım Mı?, All Rights Reserved.

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
  • Anasayfa
  • Gündem
  • Sanat
  • Medya
  • Dijital
  • Eğlence
  • Spor
  • Yaşam
  • Sepet

Copyright © 2019 Bi Konuşalım Mı?, All Rights Reserved.

Aşağıdan hesabınıza giriş yapın

Şifreni Mi Unuttun? Kaydol

Kaydolmak için aşağıdaki formları doldurun

*Websitemize kayıt olarak Şartlar & Koşullar ve Gizlilik Politikası'nı kabul etmiş olursunuz.
Tüm alanlar zorunludur. Giriş

Şifrenizi alın

Şifrenizi sıfırlamak için lütfen kullanıcı adınızı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş
Size daha iyi, hızlı ve güvenli bir kullanım sağlamak amacıyla web sitemizde çerezleri kullanıyoruz. Çerez ayarlarıKABUL ET
Gizlilik & Çerez Politikası

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled

Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.

Non-necessary

Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.

Bu web sitesi çerezleri kullanmaktadır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, kullanılan çerezleri kabul etmiş olursunuz. Çerez Politikalarımızı ziyaret edin.